Türkiye’nin Kredi Notu 2020 yıllarında düşmeye başlamış ve ekonomi politikaları neticesinde faiz indirimi ile enflasyonun yükselmesi önlenememiş ve ekonomik kriz ortaya çıkmıştı. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları (En bilinenlerdi Moody’s, S&P ve Fitch) Türkiye’nin kredi notunu düşürerek negatif olarak tanımlamıştı.
2023 yılı sonlarında başlayan modern ekonomiye dönüş ile faizler yükselmiş ekonomik göstergeler bir nebze de olsa olumlu hava vermeye başlamıştı. Kredi derecelendirme kuruluşları da toplantı tarihlerini açıklamış ve Türkiye’nin kredi notunu değerlendireceklerini söylemişlerdi.
ilk olarak 12 Ocak 2024 tarihinde Moody’s‘in Türkiye için raporu yayımlandı. Raporda Türkiye’nin kredi notu “B3” olarak teyit edilirken, not görünümünü “durağan”dan “pozitif”e çevrildi. Moody’s Türkiye için ikinci raporunu 19 Temmuz 2024 tarihinde yayımlayacak.
Diğer kredi derecelendirme kuruluşlarında Fitch, 8 Mart 2024 ve 6 Eylül 2024, CI Ratings, 17 Mayıs 2024 ve 16 Kasım 2024 tarihlerini için rapor takvimi belirledi.
İçerikler
Türkiye’nin Kredi Notu Nedir? 2024
Daha önceki yazımızda Kredi notu konusunu ele almış ve bireyler için kredi notu nedir? Nasıl Hesaplanır anlatmıştık. (Bkz. Kredi Botu – Kredi Puanı Nedir?)
Yukarıda yazının girişinde Türkiye’nin kredi puanından ve bazı kuruluşların verdiği puanlardan bahsettik. Bu konuları bilmeyenler için tüm ayrıntılarıyla açıklamak istedik. Türkiye’de kredi puanını Findeks yayınlıyor ve kredi puanı çektiğiniz kredilere, kredi kartı borçlarınıza ve diğer finansal verilerinize göre veriliyor. Peki Türkiye için durum nasıl? Ülkemizin kredi puanını kim veriyor ve nasıl puanlama yapılıyor?
Ülkemizde ve dünyada bir çok bağımsız kredi derecelendirme kuruluşu bulunuyor. Bunların başlıca üç tanesi Moody’s, S&P ve Fitch firmaları. Kredi notlarına geçmeden önce bu notların ne olduğuna dair bir tablo ekleyelim.
Yukarıdaki tabloda görüleceği üzere ülkelerin uluslararası piyasada geçerliliğini koruyan kredi notları yer alıyor.
Kredi notları ülkelerin cari açık, enflasyon, borç durumlarına göre bağımsız kuruluşlar tarafından veriliyor. Örneğin 2021 yılındaki Türkiye’nin notlarına bir bakalım.
Yukarıda görüldüğü üzere 21 Şubat 2001 tarihinde Türkiye’nin notlarına göre Spekülatif ile Çok Spekülatif kategori arasındaymışız. Günümüzdeki Kredi Notumuza bakalım.
2023 yılı sonu ve 2024 yılı başlarında Ülkemizin kredi notu Çok Spekülatif kategorinin üst tarafında yer alıyor. Fitch ve S&P Mart ayında açıklayacakları raporda Türkiye’nin kredi notunu yükseltmesi bekleniyor.
Önümüzde bir seçim olması ve seçim nedeniyle faiz düşürülerek ekonomik durumun kötüleşmesi, cari açığın artması durumunda kredi notumuz olumsuz etkilenecek ve tekrar düşüş eğilimine girecektir.
Ülkelerin Kredi Notunu Değiştiren Etmenler
Bir ülkenin kredi notu, o ülkenin borcunu geri ödeme yeteneğini ve kredi riskini gösteren bir ölçüttür. Yatırımcılar ve finansal kuruluşlar, bir ülkeye kredi vermeden önce kredi notunu dikkate alırlar. Kredi notu yüksek olan ülkeler, daha düşük faiz oranlarıyla borçlanabilirler.
Kredi notunu etkileyen birçok etmen vardır:
1. Ekonomik Göstergeler:
- Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) Büyüme Hızı: Ekonominin büyüme hızı, borcun geri ödenme kapasitesini gösterir.
- Enflasyon: Yüksek enflasyon, borcun gerçek değerini düşürerek geri ödemeyi zorlaştırabilir.
- İşsizlik Oranı: Yüksek işsizlik, borçluların borçlarını geri ödeme yeteneğini zayıflatabilir.
- Cari Denge: Cari denge açığı, bir ülkenin ithal ettiği mal ve hizmetlerin değerinin ihraç ettiği mal ve hizmetlerin değerinden fazla olması anlamına gelir. Bu durum, ülkenin borçlanma ihtiyacını artırabilir.
2. Kamu Finansmanı:
- Borçluluk Seviyesi: Bir ülkenin borçluluk seviyesi, GSYH’ya göre borcun miktarını gösterir. Yüksek borçluluk seviyesi, kredi notunu olumsuz etkileyebilir.
- Bütçe Açığı: Bütçe açığı, bir ülkenin gelirlerinin giderlerini karşılamamasına işaret eder. Bu durum, borçlanma ihtiyacını artırarak kredi notunu olumsuz etkileyebilir.
3. Politik Riskler:
- Siyasi İstikrar: Siyasi istikrarsızlık, yatırımcıların güvenini zedeleyerek kredi notunu olumsuz etkileyebilir.
- Dış Politika Riskleri: Bir ülkenin diğer ülkelerle olan ilişkileri, dış borcun geri ödenmesini etkileyebilir.
4. Dış Etkenler:
- Küresel Ekonomik Koşullar: Küresel ekonomideki durgunluk veya krizler, ülkelerin kredi notlarını olumsuz etkileyebilir.
- Emtia Fiyatları: Emtia ihraç eden ülkelerde emtia fiyatlarındaki düşüşler, kredi notlarını olumsuz etkileyebilir.
Bunlar, kredi notunu etkileyen en önemli etkenlerdir. Kredi notu, zaman içinde değişebilir. Bir ülkenin ekonomik ve politik koşullarındaki değişiklikler, kredi notunu da etkileyecektir.
Moody’s Türkiye’nin Kredi Notu 2024
Moody’s’in 12 Ocak 2024’te açıkladığı Türkiye raporunda ülkemizin kredi notu durağandan pozitife yükseltilmiş ana not B olarak teyit edilmişti. Bu konu ile ilgili videolu haberi inceleyebilirsiniz.
