Hisse Başı Kar, hisse alanların temel beklentisidir denilebilir. Borsada bulunan bir şirketin hisse senetlerini alan yatırımcılar bu aldıkları senetlerden kar elde etmeyi bekler. Alınan hisseden elde edilen kar ne kadar yüksek olursa kazanç o kadar artar ve hisseye olan talep o kadar yoğun olur.
Hisse başına kar, bir hissenin yükselme miktarı gibi düşünülse de aslında öyle değildir. Peki Nedir bu hisse başı kar (HBK) gelin hep birlikte inceleyelim.
İçerikler
Hisse Başı Kar Nedir?
Hisse başı kar hesaplaması için basit bir formül bulunmaktadır. Hisse başına kar hesaplamak için o hisseye sahip şirketin çevreklik net karının dolaşımdaki hisse miktarına bölünmesi gerekmektedir. Yapılan işlem sonucunda elde edilen oran şirketin her hissesi için ne kadar ettiğini göstermektedir. Buda şirketin hissesini alan yatırımcıların şirketin elde ettiği kara ne kadar ortak olduklarının göstergesidir.
Hisse başı kar beklentileri karşılarsa yada beklentilerin üstünde pozitif olursa bu durum şirketin kar durumunun bir göstergesidir.
Borsa bulunan iki hissenin hisse başı karını rakamsal olarak yorumlayıp karşılaştırmak doğru olmaz. İki şirketin toplam hisse adetleri farklı olabileceği için HBK oranı farklı olur.
Bir örnek ile açıklamak gerekirse A ve B hisselerini ele alalım. A Hissesinin 100 adet hissesi olsun ve 100 TL net kar açıklamış olsun. Bu durumda A hissesinin HBK oranı 1 TL olur. (HBK: 100/100=1) B şirketinin ise 10 adet hissesi olsun ve 20 TL kar açıklamış olsun. Bu durumda HBK: 20/10:5 TL olur. B şirketinin HBK değeri A şirketinin HBK değerinden 5 kat fazla olmasına rağmen elde ettiği kar 80 TL daha düşüktür. Bunun nedeni B Hissesinin dolaşımdaki adedi çok daha azdır.
Yukarıdaki örnekte anlaşılabileceği üzere hisseleri sadece HBK oranına bakarak kıyaslamak yanlış sonuçlara götürür. HBK oranı şirketin kendi içerisinde karşılaştırılmalı ve analiz edilmelidir. Şirketin karı nedir, her yıl ne kadar büyüyor, istikrar durumu nedir gibi etmenler göz önünde bulundurulmalıdır.
Hisse Başına Kar ve Temettü
Temettü, bir şirketin belirli bir dönemdeki elde ettiği karın bir kısmını yatırımcılarına dağıtması olarak tanımlanabilir. (Bkz. Temettü Nedir?) Bir şirketin temettü dağıtabilmesi için kar elde etmiş olması gerekir. (İstisnadi durumlarda kar elde etmeden de temettü dağıtılabilir)
Bir şirketin HBK oranı çeyrek içerisinde yüksek çıkar ise bu durum şirketin temettü dağıtma ihtimalini yükseltir. Şirket temettü dağıtıyorsa genelde kar etmiş demektir. Tabiki bu durum kar eden her şirketin temettü dağıtacağı anlamına gelmez.
Bir diğer terim fiyat kazan oranıdır. (F/K Oranı) Fiyat kazanç oranı hesaplanırken hisse fiyatı, hisse başı kar oranına bölünür.
F/K Oranı = Hisse Fiyatı / Hisse Başına Kâr
Formülden anlaşılacağı üzere HBK oranı arttıkça hisse sabit kalıyor ise o şirketin sahip olduğu hisseler F/K değeri açısından düşecektir. Eğer HBK oranı sabit kalmayıp düşer ise F/K oranı artacaktır.
Matematiksel olarak değerlendirildiğinde şirket hisselerinin pahalı veya ucuz olabilmesi için hisse fiyatının değişmesi gerekir. Bu nedenle şirketin çeyrek bilançosu açıklandığında şirketin HBK oranı arttıysa çoğunlukla bu durum hisse fiyatında yükselmeye sebep olacaktır.
Pay geri alımı nedir?
Eğer şirketler hisse geri alımına başladıysa hesaplanmış olan HBK oranı doğru olmayabilir. Bunun nedeni şirketin dolaşımdaki hisse senedi miktarını azaltarak HBK oranını yükseltmesidir.
Hisse Başı Kar Nasıl Hesaplanır?
Yazının üst kısımlarında basit olarak hisse başı kar hesaplamasından bahsetmiştik. Genel formülü aşağıdaki gibi.
“Hisse Başına Kâr = Çeyreklik Net Kâr / Toplam Hisse Adedi”
Hisse başı kar tek formül ile hesaplanıyor gibi görünse de iki farklı HBK hesaplama metodu bulunuyor.
- Temel HBK
- Seyreltilmiş HBK
Bu iki hesaplama metodu temelinde aynı olup aralarındaki tek fark hisse adedidir. Eğer sadece dolaşımdaki hisse senetlerini hesaplıyorsak Temel HBK hesaplanmış olur. Eğer çalışanlara, yöneticilere, kurula verilen hisse opsiyonlarını da hesaba katıyorsak dolaşımda bulunan hisse senedi artacağı için HBK oranı azalacaktır. Buna da Seyreltilmiş HBK denmektedir.
Hisse Başı Kar Nasıl Hesaplanır? – Video Anlatım
Hisse Başı Kar Nasıl Hesapla yöntemi ile ilgili teorik birçok bilgiyi sizlerle paylaştık. Aşağıdaki videodan Hisse Başı Kar Nasıl Hesapla işlemine ilişkin uygulamalı ve görsel olacak şekilde basit bir anlatımı bulabilirsiniz. Video ile sizde incelediğiniz ve yatırım yapmayı düşündüğünüz hisseler için Hisse Başı Kar hesaplayabilir duruma geleceksiniz. Yatırım kararınızın tamamını olmasa bile bir kısmına etki edecek bir parametre olduğunu tekrar hatırlatmalım.
