Fiyat Kazanç Oranı sadece borsa gibi yatırım araçlarında değil ekonominin her alanında kullanılmaktadır. Örneğin bir alışveriş esnasında bir ürünün önce fiyatına bakılır sonrasında benzerleri ile karşılaştırılır ve ürünün ucuz mu yoksa pahalı mı olduğuna karar verilerek satın alınır veya alınmaz.
Hisse senetlerinde de aynı durum geçerlidir. Bir hisse için fiyatın ucuz mu yoksa pahalı mı olduğunu anlamak için Fiyat Kazanç Oranı yani F/K hesaplanır. Bu yazımızda Fiyat Kazanç Oranı hakkında detaylı bilgileri sizlere aktarıyor olacağız.
İçerikler
Fiyat Kazanç Oranı – F/K Nedir?
F/K Oranı (Fiyat Kazanç Oranı) analiz ettiğiniz hisse senedinin o anki fiyatının hisse senedi şirketinin karına oranına denir. F/K oranı hisse fiyatını şirketin elde ettiği kar ile karşılaştırmaya yardımcı olur. F/K oranının sağlıklı çıkması için en az son 4 bilanço incelenmelidir. (Bkz. Bilanço Nedir?) Henüz yeni halka arz olmuş şirketlerin (Bkz. Halka Arz Nedir?) son 4 bilançosu olmadığı için F/K analizi yapmak yanlış sonuçlara götürebilir.
Kısaca özetlemek gerekirse F/K değeri şirketin 1 TL karını satın almak için ödenmesi gereken miktarı ortaya çıkarır. Bu hesaplama ile aynı sektördeki şirketler için F/K analizi yaptığınızda incelenen şirketlerin hisselerinin değerinin altında mı yoksa olması gerekenden fazla yüksek mi anlaşılabilir.
Teknik analizlerde her zaman istisnalar olabileceği gibi genel görüş F/K oranı yüksek olan hisseler olması gerekenden yüksek, F/K oranı düşük olan hisseler ise olması gerekenden düşük olduğunu gösterir. Daha doğrusu böyle bir algı oluşur. Analiz yaparken bu durum dikkate alınmalıdır.
F/K Oranı Hesaplama
F/K oranı istatiksel bir bilgidir. F/K oranını hesaplamak için analiz edilen şirketin son 4 çeyrekte (son 4 bilançoda) elde ettiği Hisse Başı Karı ( Bkz. Hisse Başı Kar Nedir?) ve hisselerin o andaki fiyatı gereklidir. Bu iki bilgiyi edindiğinizde Fiyat / Kazanç Oranı = Hisse Fiyatı / Hisse Başı Kar (HBK) formülü ile F/K oranını hesaplamış olursunuz.
Bir örnek hesaplama yapmak gerekir ise bir hissenin şu andaki fiyatı 50 TL olsun. Bu şirketin yıllık Hisse başı karı ise 5 TL olsun. Bu durumda F/K = 50/5 = 10 olur. Bu hesaplama anlıktır. Hisse fiyatı değiştikçe ve şirketin Hisse başı karı değiştikçe F/K oranı da değişecektir.
Eğer şirketler hisse başı zarar açıklarsa F/K oranı negatif çıkar. F/K oranının negatif olmasına rağmen hisse fiyatları artıyorsa bu hisse ile ilgili beklentilerin yüksek olduğu düşünülür ve gelecekte kazanç getirmesi beklenir.
F/K Oranını Yorumlamak
F/K oranını yorumlamak yatırımcıların temel gayesidir. Yazının başında anlattığımız üzere F/K oranı şirketin 1 birimlik karı için yatırımcıların ne kadar ödemeye hazır olduklarının göstergesidir. F/K oranı yüksek ise iki yorum yapılabilir.
- Şirketin Geleceğe Dönük Beklentisi Yüksektir: Yatırımcılar şirketin gelecekte yüksek kar getireceğini düşündükleri ve böyle bir beklentiye girdikleri için şirketin güncel kar oranına göre çok daha yüksek bir hisse fiyatı ödemeye hazır olduklarını gösterir.
- Hisse Kâra Oranla Pahalıdır: Şirketin kâr miktarı düşük olmasına karşın yatırımcıların algısı pozitiftir ve yatırım yapmaya devam edilmektedir.
F/K oranı çok değişken olduğu için her zaman hissenin olması gereken değerini göstermez. Şirketlerin kısa dönemli kar açıklamaları ve oluşan dalgalanmalar F/K oranını hızlıca yükseltebilir ve hızlıca düşürebilir.
F/K Oranı İle Şirketleri Karşılaştırma
F/K oranı hesaplandığında analiz edilen şirketler kıyaslanabilmektedir. Eğer hisse fiyatı size şirket hakkında bir bilgi vermiyorsa F/K oranı hesaplanarak diğer şirketler ile kıyaslanıp bu şirket hakkında bilgi edinilebilir.
F/K oranına göre şirket kıyaslaması yaparken göz önünde bulundurulması gereken bazı noktalar vardır. F/K oranı her sektör için hatta her sektördeki her iş kolu için farklıdır. Bu nedenle sabit bir değer yerine iş alanı ortalaması kullanılarak değerlendirme yapmak gerekir. Yani F/K oranı 10 olan bir değer bir sektör için çok yüksek iken başka bir sektör için düşük olabilir.
Sektör bazlı örnek vermek gerekirse Havayolu sektöründe F/K oranı 25 civarıyken içecek sektöründe (alkolsüz) F/K oranı 211’dir.
Aynı sektördeki iki iş koluna bakarsak, yazılım sektöründe sistem ve uygulama yazılımı iş kolu için F/K oranı 446 olurken internet yazılımı iş kolunda F/K değeri 29’dur.
Yukarıda verilen örneklerde görüleceği üzer F/K oranı üzerinden şirket kıyaslaması yaparken mümkün olduğunda aynı sektör ve aynı iş kolu üzerinden analizler gerçekleştirilmelidir.
